10 zasad Inwestora.
Zasada 1.
Nikt nie jest w stanie zmusić Ciebie do wykonania instalacji odgromowej!
Jeśli jesteś właścicielem domu jednorodzinnego, to Ty decydujesz o tym, czy wyposażyć dom w instalację odgromową. Nie istnieją żadne przepisy nakazujące budowę takiej instalacji.
Uwaga:
Wyjątkiem są tu zapisy Prawa Budowlanego Rozdz. 8, § 183, pkt 8 mówiące o konieczności montażu urządzeń ochrony przeciwprzepięciowej w instalacjach zasilających 230V.
Zasada 2.
Korzystaj zawsze z pomocy fachowców!
Jeśli bezpieczeństwo Twojego domu jest dla Ciebie ważną rzeczą, po poradę udaj się do fachowca. Nasza branża, jak żadna inna, obrosła w mity i opinie czasem daleko odbiegające od rzeczywistości. Instalacje odgromowe i przeciwprzepięciowe są trudne do weryfikacji - tzn. jeśli fachowiec źle podłączy oświetlenie, to łatwo nam samym stwierdzić, że żarówki nie świecą lub świecą nie stabilnie (np. przerywają). Instalacje odgromowe nie świecą, nie kręcą się jak silniki, nie realizują działań takich jak np. rolety, czy ruchoma brama. Stąd trudno ocenić samemu czy to, za co płacimy, jest w pełni funkcjonalną instalacją.
Pamiętajcie!
- Dekarz jest specjalistą od dachów, a nie od instalacji odgromowych.
- Murarz zapewne zna się na murowaniu, a nie na niuansach wielkości kątów osłonowych.
- Nie każdy elektryk jest specjalistą w dziedzinie ochrony odgromowej.
Zasada 3.
Odrzuć oferty firm "meteorów"!
Ustabilizowana i długoletnia pozycja firmy wykonawczej na rynku instalacji, zagwarantuje Wam bezproblemowy serwis oraz możliwość ewentualnego dochodzenia praw wynikłych z umowy gwarancji. Korzystanie z usług firm przypadkowych, sezonowych może uniemożliwić późniejsze roszczenia!
Zasada 4.
Im wcześniej, tym lepiej!
Zaproszenie na konsultacje, na wstępnym etapie budowy domu, specjalisty ochrony odgromowej, pozwoli Wam w późniejszym czasie zaoszczędzić na kosztach instalacji, a samą instalację wykonać w optymalny sposób. Z pewnością każda specjalistyczna firma posiada metody, aby wykonać instalację na każdym etapie budowy, jednak trudności z jej zaprojektowaniem i wykonaniem oraz koszty rosną wraz z zaawansowaniem prac.
Przykład:
Uziom budynku to stalowa ocynkowana taśma układana w ziemi i posiadająca wyprowadzenia do złącz kontrolnych.
Jeśli uziom wykonamy przy okazji wylewania ław fundamentowych, to koszt takiej pracy ograniczy się do:
- kosztów taśmy: 3,50 zł x obwód budynku.
- kosztów elementów łączących: 8,50 zł x ilość złącz kontrolnych.
- kosztów robocizny: koszt ok. 6 roboczo-godzin.
Jeśli uziom wykonujemy na użytkowanym już domu to musimy się liczyć z kosztami:
- wykonania wykopu wokół budynku.
- wykonania przepustów pod chodnikami.
- częściową rozbiórką kostki brukowej.
- wykonania uziomu.
- uporządkowania terenu.
Wycena takiej operacji zależy od indywidualnych cech budynku i zagospodarowania wokół niego, lecz z pewnością nie będzie niższa niż 800 - 1000 zł.
Zasada 5.
Buduj instalacje odgromowe wg obowiązujących norm!
Normy są odbiciem aktualnego stanu wiedzy na temat wyładowań atmosferycznych i skutków ich oddziaływań. Nie daj się zwieść amatorom twierdzącym, że wymogi nowych norm są grubo przesadzone, a ich oszczędny sposób jest sprawdzony i pewny. Ostateczny test jaki przejdzie instalacja ochronna po wyładowaniu wykaże wszystkie niedociągnięcia i luki w systemie. Nic tak mocno nie zaboli jak pieniądze wyrzucone w błoto.
Zasada 6.
Nie daj się nabrać na "cudowne rozwiązania"!
Od czasów bicia w dzwony i palenia świec w oknach, jako środka zaradczego przeciw piorunom, minęło trochę czasu i tu metody też uległy zmianie. Promowane na rynku, jako rozwiązania XXI wieku, "piorunochrony aktywne", nie są nowym pomysłem, lecz ideą powstałą w początkach XX w. i zarzuconą na skutek nie prawdziwości jej założeń. Wg opinii najlepszych fachowców na świecie, piorunochrony aktywne zwiększają zagrożenie budynków i nie chronią w sposób właściwy obiektów, ludzi i wyposażenia.
Zasada 7.
Stosuj dobre materiały do budowy instalacji odgromowych!
Użycie dobrych materiałów do budowy instalacji odgromowych spowoduje, że instalacja taka będzie estetyczna, nie będzie wymagała okresowych konserwacji, a okres jej użytkowania będzie porównywalny z okresem życia technicznego domu. Na rynku znajdziemy ogrom firm i firemek proponujących taniutkie elementy wykonywane często w chałupniczych warunkach. Pokusa oszczędności kosztem jakości elementów z pewnością i tu odegra swoją rolę. Niesmak przyjdzie potem, gdy na naszych kosztownych dachach i elewacjach ujrzymy zacieki rdzy, a skorodowane elementy będą wątpliwym elementem dekoracyjnym.
Zasada 8.
Nie ma połowicznej ochrony!
Specjalista ochrony odgromowej powinien przewidzieć wszystkie możliwe skutki wyładowania bezpośredniego w dom i podjąć właściwe środki zaradcze. Rezygnacja z któregoś z istotnych elementów systemu ochrony powinna nastąpić przy pełnej świadomości stworzonych w ten sposób zagrożeń. Budowa samej zewnętrznej instalacji odgromowej nie uchroni nas przed zniszczeniem sprzętu elektronicznego wewnątrz domu. Instalacja ochronników bez dobrego uziomu i instalacji odgromowej jest mało skuteczna.
Pamiętaj!
Próba ochrony swoich domowych urządzeń poprzez wyłączanie ich z sieci zasilającej jest często nie skuteczna, ze względu na n.p. brak domowników, trudności z dostępem do urządzeń, czy konieczność zapewnienia ciągłości pracy niektórych aparatów. Po za tym, współczesne urządzenia posiadają nie tylko tory zasilania, lecz także tory sygnałowe i usunięcie jednego z zagrożeń nie uchroni naszego sprzętu elektronicznego.
Przykład. Telefon lub telewizor posiadają zasilanie z sieci 230V oraz wejścia sygnału z sieci telekomunikacyjnej lub anteny TV. Uszkodzenie może przyjść, tak poprzez sieć zasilającą, jak i poprzez kabel antenowy, czy kabel telekomunikacyjny.
System ochronny powinien składać się z podstawowych elementów, takich jak:
- instalacja odgromowa ze sprawnym uziomem.
- instalacja ochrony przeciwprzepięciowej.
- wyrównanie potencjałów, czyli ekwipotencjalizacja.
Jeśli zaproszony fachowiec wzrusza ramionami na dźwięk tych haseł powinniśmy mu podziękować za wizytę!!
Zasada 9.
Żądaj dokumentacji powykonawczej!
Budowa każdej instalacji odgromowej powinna zakończyć się przekazaniem Inwestorowi dokumentacji zwanej "Metryką Urządzenia Piorunochronnego", która zawiera:
- dane na temat budynku i jego lokalizacji.
- dane na temat elementów użytych od budowy instalacji.
- założony (obliczony) poziom ochrony budynku, obliczenia kątów osłonowych i odstępów iskrobezpiecznych.
- rysunki rozlokowania zwodów, przewodów odprowadzających, złącz kontrolnych, uziomu.
- rysunki i dobór elementów ochrony przeciwprzepięciowej i ekwipotencjalizacji.
- pomiary rezystancji uziemienia.
(Uwaga: Mogą je wykonywać tylko uprawnione osoby - żądaj okazania uprawnień!).
- oświadczenie wykonawcy o zgodności wykonanej instalacji z normami przedmiotowymi.
(Uwaga: Żądaj określenia w Metryce tych norm).
- określenie terminu badania kontrolnego wykonanej instalacji.
Metryka taka powinna być przechowywana w dokumentach domowych i zapewne będzie potrzebna do uzyskania zniżki przy ubezpieczeniu domu.
Zasada 10.
Nie zaniedbuj przeglądów okresowych!
Raz na 5 lat powinniśmy poprosić uprawnioną osobę o dokonanie kontroli zamontowanej instalacji. Koszt takiej usługi jest niewielki! W trakcie użytkowania instalacji mogły nastąpić drobne jej uszkodzenia na skutek zsuwającego się śniegu, rozbudowy domu czy jakichkolwiek innych przyczyn. Podczas kontroli fachowiec powinien wykryć takie usterki i zalecić ich naprawę.
